Topic outline

  • General

    Encyklopedia Klimatologiczna ESPERE. Skrót od angielskich słów:
    ENVIRONMENTAL SCIENCE PUBLISHED FOR EVERYBODY ROUND THE EARTH
    ENCYKLOPEDIA ESPERE - menu główne (rozwiń)
    dział KLIMAT I ROLNICTWO: PODSTAWY - menu (rozwiń)

    • Klimat i rolnictwo. Poziom zaawansowany.

      Postępująca degradacja ziemi, wody i zasobów ekosystemów, wynikająca z nadmiernej eksploatacji, sprawia, że odpowiednie zaopatrzenie w żywność ponad 6-miliardowej populacji świata staje się coraz trudniejsze. Ze względu na wzajemną zależność systemów produkcji żywności na świecie, konsekwencje zmian w światowym wzorcu podaży i popytu mogą dotknąć więcej, niż tylko kilka miejsc na Ziemi.

      We wstępie do części „Wiadomości podstawowe” tematu Żywność i Klimat wspomnieliśmy, że zmiany klimatyczne w różnych regionach świata spowodowane globalnym ociepleniem mogą wpływać na produkcję żywności, na występowanie szkodników i chorób roślin uprawnych oraz na koszty produkcji. Pokazaliśmy też, że negatywne skutki zmiany klimatu w niewspółmiernym stopniu dotkną ubogich.

      W części „Dowiedz się więcej!” będziemy mówili o rozwoju rolnictwa w przeszłości i o tym, jak będzie się ono zmieniało w przyszłości pod wpływem nowych warunków klimatycznych. Będziemy mówili o stosowaniu modeli komputerowych do prognozowania przyszłych zmian i o tym, co można zrobić, aby uniknąć niepożądanych skutków globalnego ocieplenia.

      Jako przykład obszaru bardzo wrażliwego na zmiany klimatu posłuży tu region śródziemnomorski. Na nim w szczególności skoncentrujemy się w trzecim rozdziale. Pokażemy, jak wykorzystać modele komputerowe do przewidywania zmian w rolnictwie i w innych sektorach gospodarki.

      O tej stronie:

      Autorzy: Marta Moneo and Ana Iglesias- Universidad Politécnica de Madrid - Hiszpania
      1. Recenzent: Alex de Sherbinin - CIESIN, Columbia University - USA
      2. Recenzent: Lily Parshall - Goddard Institute for space studies, Columbia University - USA
      Konsultacja dydaktyczna: Emilio Sternfeld - Colegio Virgen de Mirasierra - Hiszpania
      ostatnia aktualizacja: 12/05/2004
      Tłumaczenie na język polski: Mgr Sebastian Wypych, Dr Anita Bokwa, Uniwersytet Jagielloński, Kraków

      • 1. Przeszłość i teraźniejszość

        1. Przeszłość i teraźniejszość

        Wpływ zmian klimatu na rolnictwo

        Chociaż na rozwój rolnictwa wpływa wiele elementów, to ciągle jeszcze jest ono głównie zależne od klimatu, ponieważ ciepło, światło i woda są głównymi czynnikami wzrostu roślin uprawnych. Choroby roślin i inwazje szkodników oraz zapotrzebowanie na nawadnianie i możliwości jego realizacji również zależą od klimatu.    

        Wielkość światowej produkcji żywności różni się w poszczególnych latach o klika procent. Przyczyną tych różnic są przeważnie warunki meteorologiczne. Niektóre regiony rolnicze są bardziej narażone na zmienność warunków pogodowych z roku na rok niż inne. Zazwyczaj najbardziej wrażliwe obszary są położone w krajach rozwijających się, gdzie dostępna technologia, umożliwiająca zapobieganie suszom i powodziom, jest mniej zaawansowana i gdzie główne czynniki fizyczno-geograficzne mające wpływ na produkcję rolną (gleby, rzeźba i klimat) są dla niej mniej odpowiednie. Podstawowym zadaniem naukowców zajmujących się oceną wpływu klimatu na rolnictwo jest rozpoznanie terenów najbardziej podatnych na działanie zmian klimatu, aby poprzez zastosowanie odpowiednich metod adaptacyjnych można było zminimalizować negatywne skutki tych zmian.

        Farmland landscape in North America.
        Photo by USDA. NRCS

        O tej stronie:

        Autorzy: Marta Moneo and Ana Iglesias- Universidad Politécnica de Madrid - Hiszpania
        1. Recenzent: Alex de Sherbinin - CIESIN, Columbia University - USA
        2. Recenzent: Lily Parshall - Goddard Institute for space studies, Columbia University - USA
        Konsultacja dydaktyczna: Emilio Sternfeld - Colegio Virgen de Mirasierra - Hiszpania
        ostatnia aktualizacja: 12/05/2004
        Tłumaczenie na język polski: Mgr Sebastian Wypych, Dr Anita Bokwa, Uniwersytet Jagielloński, Kraków

      • 2. Przewidywanie przyszłości

        2. Przewidywanie przyszłości

        Wielkie wyzwanie i wiele pytań: jak wyżywić wzrastającą populację świata?

        Ponad 500 mln ludzi cierpi obecnie z powodu niedożywienia lub jest zagrożonych śmiercią głodową. Wielkim wyzwaniem XXI wieku jest zlikwidowanie ubóstwa i osiągnięcie takiego poziomu produkcji, który zagwarantowałby wystarczającą ilość żywności dla rosnącej liczby ludności na całym świecie.


        Zadanie to staje się coraz trudniejsze, gdyż liczna ludności świata przekracza 6 miliardów, a ziemia, woda i zasoby genetyczne są niszczone przez nadmierną eksploatację.

        Naukowcy i ekonomiści obawiają się, że zmiany klimatu będą mieć negatywny wpływ na produkcję rolniczą na całym świecie, i że wzrośnie liczba ludzi zagrożonych śmiercią głodową. Obawy te są szczególnie uzasadnione w rejonach najbardziej narażonych na susze i głód, gdzie liczba ludności szybko się zwiększa.

        Zainteresowanie prognozami na przyszłość wynika z tego, że mamy już wiele doświadczeń i obserwacji ekstremalnych zdarzeń pogodowych, które miały miejsce w różnych krajach i poczyniły wiekkie szkody. Gdybyśmy mogli je przewidzieć i zawczasu sie na nie przygotować - straty byłyby znacznie mniejsze. Ryc. 1 pokazuje ogrom zniszczeń spowodowanych przez huragan w bardzo ubogim kraju, jakim jest Honduras w Ameryce Środkowej.

        1. Skutki huraganu Mitch w Hondurasie, w Ameryce Środkowej
        Źródło: www.laprensahn.com

        O tej stronie:

        Autorzy: Marta Moneo and Ana Iglesias- Universidad Politécnica de Madrid - Hiszpania
        1. Recenzent: Alex de Sherbinin - CIESIN, Columbia University - USA
        2. Recenzent: Lily Parshall - Goddard Institute for space studies, Columbia University - USA
        Konsultacja dydaktyczna: Emilio Sternfeld - Colegio Virgen de Mirasierra - Hiszpania
        ostatnia aktualizacja: 12/05/2004
        Tłumaczenie na język polski: Mgr Sebastian Wypych, Dr Anita Bokwa, Uniwersytet Jagielloński, Kraków

      • 3. Susza w rejonie Śródziemnomorskim

        3. Susza w rejonie Śródziemnomorskim

        Oddziaływania społeczne i gospodarcze susz w rejonie śródziemnomorskim stale wzrastają i z pewnością jeszcze ulegną intensyfikacji w wyniku wzrostu liczby ludności, urbanizacji, powiększania obszarów nawadnianych, niewłaściwego zarządzania zasobami wody, braku odpowiednich działań politycznych oraz przyczyn kulturowych.

        1. Wskaźnik wegetacji (NDVI)
        G. Begni, MEDIAS-France


        Zdjęcie satelitarne prezentuje wskaźnik wegetacji NDVI w rejonie śródziemnomorskim. Wskaźnik ten jest wykorzystywany do wyróżniania obszarów o zróżnicowanym natężeniu i rodzaju wegetacji. Jak widać na terenach Europy pn. wegetacja przebiega znacznie bardziej intensywnie niż na obszarach położonych bliżej Morza Śródziemnego, co jest spowodowane przede wszystkim cechami klimatu oraz dostępnością wody.

        Duży wpływ na gospodarkę wodną ma minimalizowanie ryzyka związanego z produkcją rolną, które jest skutkiem przede wszystkim nieprzewidywalności pogody w dłuższym okresie. Najbardziej znanym niebezpieczeństwem są susze. Ich skutki są różne w zależności od użytkowników i regionów w basenie Morza Śródziemnego, ale wszędzie występują nawroty susz i związane z tym niekorzystne efekty.

        O tej stronie:

        Autorzy: Marta Moneo and Ana Iglesias- Universidad Politécnica de Madrid - Hiszpania
        1. Recenzent: Alex de Sherbinin - CIESIN, Columbia University - USA
        2. Recenzent: Lily Parshall - Goddard Institute for space studies, Columbia University - USA
        Konsultacja dydaktyczna: Emilio Sternfeld - Colegio Virgen de Mirasierra - Hiszpania
        ostatnia aktualizacja: 12/05/2004
        Tłumaczenie na język polski: Mgr Sebastian Wypych, Dr Anita Bokwa, Uniwersytet Jagielloński, Kraków