Pogoda i klimat. Różnorodność jednorodności.

Do stworzenia prognozy pogody dla Polski synoptyk potrzebuje danych o pogodzie nie tylko w Polsce, ale także w całej Europie i na całej półkuli. Już w początkowym okresie tworzenia narodowych służb meteorologicznych, w skład których wchodzą m.in. stacje meteorologiczne i biura prognoz, powstała idea stworzenia instytucji, która skupiałaby przedstawicieli tych służb i koordynowała ich prace. W ten sposób powołano w 1873 r. Światową Organizację Meteorologiczną (WMO - World Meteorological Organization), jako kontynuatorkę wcześniejszej Międzynarodowej Organizacji Meteorologicznej (ryc. 12).



WMO ma status specjalnej agendy ONZ z siedzibą w Genewie i skupia obecnie 191 narodowych służb meteorologicznych.
http://www.wmo.int/pages/about/index_en.html

Do zadań organizacji należy koordynacja działań poszczególnych służb w zakresie pozyskiwania danych meteorologicznych i ich wymiana. Ważne jest, aby pomiary i obserwacje wykonywane w różnych krajach były ze sobą porównywalne, a więc aby ich technika wykonania i przyrządy, z których się korzysta, gwarantowały otrzymanie porównywalnych wyników. Także czas wykonywania pomiarów musi być taki sam, aby można było tworzyć informacje o stanie pogody w konkretnym punkcie czasowym. Ważna jest również dostępność danych meteorologicznych ze wszystkich państw, a także z obszarów międzynarodowych (Oceany, dane z samolotów, Antarktyda). Nad wszystkimi tymi sprawami czuwa WMO wydając wytyczne dla poszczególnych państwowych organizacji meteorologicznych.

W Polsce Państwową Służbę Hydrologiczno-Meteorologiczną utrzymuje Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej – Państwowy Instytut Badawczy (IMGW-PIB; ryc. 13), powstały w 1972 r. z połączenia Państwowego Instytutu Hydrologiczno-Meteorologicznego z Instytutem Gospodarki Wodnej.



IMGW-PIB zgodnie ze swym statutem prowadzi badania i udziela informacji m.in. na temat pogody przeszłej i przyszłej. Ekspertyzy opracowywane na potrzeby gospodarki narodowej, wymiaru sprawiedliwości, obronności państwa, i wielu innych dziedzin, wykonywane są na podstawie archiwalnych danych pogodowych. Prognozy pogody dla odbiorców prywatnych, komercyjnych i ustawowych (samorządy, administracja państwowa, centra kryzysowe) opracowywane są codziennie w Biurach Prognoz, w tym w Biurach Prognoz Lotniczych i Morskich, które są wyspecjalizowane w opracowywaniu prognoz dla szczególnych odbiorców, jakimi są żegluga powietrzna i morska.

Aby poprawnie i rzetelnie wypełniać swe obowiązki statutowe i wynikające z przynależności do WMO należy także przestrzegać wielu przepisów i ustaw, regulujących współpracę międzynarodową.

Sprawę dostępu do danych satelitarnych reguluje umowa z EUMETSAT (Europejską Organizacją Eksploatacji Satelitów Meteorologicznych).

Sprawę prognoz lotniczych i zapewnienia meteorologicznej osłony lotniczej w polskiej przestrzeni powietrznej reguluje wiele przepisów na czele z ustawą Prawo Lotnicze i jej przepisami wykonawczymi oraz Konwencją chicagowską (1944) o międzynarodowym lotnictwie cywilnym wraz z załącznikami, zwłaszcza załącznikiem III "Służba Meteorologiczna dla Międzynarodowej Żeglugi Powietrznej".

Współpracę morską, także w sprawie prognoz morskich reguluje Konwencja Narodów Zjednoczonych o prawie morza oraz Rozporządzenie o zapewnieniu prognozy pogody na rzecz Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa.

Wykaz wszystkich dokumentów prawnych regulujących działalność IMGW-PIB
http://www.imgw.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=1430&Itemid=53

Wszystkie uregulowania prawne o statusie międzynarodowym i krajowym miały na celu ujednolicenie wszelkich procedur pozyskiwania danych, ich wymiany, porównywalności wyników pomiarów i obserwacji oraz prognoz. W ten sposób uzyskano pewną jednolitą „przestrzeń” działań meteorologów na całym świecie. W ten sposób zapewniono właściwe społeczne i gospodarcze funkcjonowanie poszczególnych państw i wspólnoty międzynarodowej oraz wspólne i skoordynowane działania w przypadku wystąpienia niekorzystnych (a czasami i niebezpiecznych) zjawisk meteorologicznych.