W części dotyczącej efektu cieplarnianego i globalnego ocieplenia pokazane zostały zmiany temperatury w skali globalnej w ciągu ostatnich kilkuset tysięcy lat. Na takie zmiany długookresowe nakładają się krótkookresowe wahania klimatu, np. w danym roku zima jest długa i mroźna, a w następnym – krótka i ciepła. Nasze codzienne, subiektywne obserwacje nie wystarczają aby stwierdzić czy klimat się zmienia czy też nie. Zmiana klimatu bowiem to przejście systemu klimatycznego w nowy stan równowagi dynamicznej, a stwierdzić to można tylko analizując długie serie danych bezpośrednich i pośrednich.
Badania pokazują, że z całą pewnością mamy do czynienia w ostatnim okresie z istotnym wzrostem temperatury w skali globalnej. Ponieważ w systemie klimatycznym wszystkie elementy są połączone i zależne od siebie nawzajem, to wzrost temperatury ma wpływ m.in. na opady, zachmurzenie czy prędkość wiatru. To, że mamy do czynienia ze zmianą klimatu nie podlega zatem dyskusji, natomiast warto zwrócić uwagę, że zmiana ta ma różne nasilenie w poszczególnych regionach świata.
Zmiany klimatu to problem globalny. Obecny wzrost zainteresowania tym tematem wiąże się z tym, że są to zmiany spowodowane działalnością człowieka i człowiek w największym stopniu odczuje skutki tych zmian. Wyjątkowo szybkie tempo, w jakim one następują, powoduje dodatkową trudność w badaniu i ocenie zmian klimatu.
Rycina 1 pokazuje jak globalny wzrost temperatury wpływa na zmiany innych, wybranych elementów środowiska geograficznego.
Ryc. 1. Wpływ globalnego wzrostu temperatury na zmiany wybranych elementów środowiska geograficznego po 1850 roku.
Źródło: Hartmann, D.L., A.M.G. Klein Tank, M. Rusticucci, L.V. Alexander, S. Brönnimann, Y. Charabi, F.J. Dentener, E.J. Dlugokencky, D.R. Easterling, A. Kaplan, B.J. Soden, P.W. Thorne, M. Wild and P.M. Zhai, 2013: Observations: Atmosphere and Surface. In: Climate Change 2013: The Physical Science Basis. Contribution of Working Group I to the Fifth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change [Stocker, T.F., D. Qin, G.-K. Plattner, M. Tignor, S.K. Allen, J. Boschung, A. Nauels, Y. Xia, V. Bex and P.M. Midgley (eds.)]. Cambridge University Press, Cambridge, United Kingdom and New York, NY, USA, pp. 159–254, doi:10.1017/CBO9781107415324.008. Rycina dostępna na stronie: http://www.climatechange2013.org/