MPPW-2022: 3.2. Temperatura powietrza

3.2. Temperatura powietrza

Jednym z pierwszych elementów meteorologicznych jaki sprawdzamy w prognozie pogody, obok opadów atmosferycznych, jest temperatura powietrze. Cieszy nas jeśli jest ona w granicach komfortu termicznego, czyli nie jest za zimno, ani za gorąco. Najlepiej się czujemy, gdy temperatura powietrza (mierzona w cieniu i przy pogodzie bezwietrznej) waha się od 18 do 23°C (Błażejczyk, Kunert 2011; open_in_new). Przy niższej lub wyższej temperaturze od tzw. komfortu termicznego organizm człowieka uruchamia mechanizmy obronne przed wychłodzeniem lub przegrzaniem. Każdy człowiek może mieć jednak inną tolerancję na warunki termiczne. Zależą one bowiem m.in. od wieku i stanu zdrowia, ale też od rodzaju ubioru i aktywności fizycznej (np. pozycja bez ruchu, spokojny marsz, bieg).

W czasie wysiłku fizycznego temperatura organizmu człowieka wzrasta o 1°C na każde 5-7 minut wysiłku, natomiast podczas braku ruchu (pozycja w spoczynku) – spada.

Trzeba jednak pamiętać, że wartość temperatury powietrza widoczna na termometrze nie zawsze odpowiada wartości tzw. temperatury odczuwalnej. Ta bowiem zależy też od wilgotności powietrza i prędkości wiatru. Wiatr wzmaga utratę ciepła z organizmu, dlatego przy wzroście prędkości wiatru temperatura odczuwalna jest niższa od tej zmierzonej na termometrze. Duża wilgotność powietrza przyczynia się do osłabienia naturalnej termoregulacji człowieka (procesu parowania potu z powierzchni skóry) i utrudnia utratę ciepła z organizmu. Dlatego przy wysokiej temperaturze powietrza i dużej jego wilgotności dochodzi często do przegrzania organizmu.

Woda wychładza organizm 20 krotnie szybciej niż suche powietrze.

Zdecydowanie lepiej się czujemy przy wysokiej temperaturze i małej wilgotności oraz niskiej temperaturze i małej prędkości wiatru. W określonych zakresach temperatury powietrza ważne jest odpowiednie dopasowanie ubioru.

W biometeorologii stosowany jest tzw. wskaźnik termoizolacyjności odzieży (clo), którego wartość przyporządkowana jest do podstawowych zestawów ubioru. Np. 1 clo odpowiada odzieży sezonów przejściowych (wiosna, jesień) w skład której wchodzi: bielizna, koszulka z długimi rękawami, spodnie, lekka kurtka, skarpety, buty. Objaśnienia pozostałych wartości termoizolacyjności odzieży wraz z ich prognozą dla różnych regionów Polski można znaleźć na stronie open_in_new.

Zadanie do samodzielnego wykonania

Zadanie 1

try Na stronie internetowej www.biometeo.imgw.pl open_in_new sprawdź jaka jest danego dnia temperatura odczuwalna w różnych regionach Polski i te wartości porównaj z temperaturą powietrza (przykładowe mapy zamieszczono poniżej). Pamiętaj, aby obie mapy były z tego samego dnia i godziny. Dodatkowo możesz też porównać wartości korzystając z map, na których przedstawiono:

- - obciążenie cieplne organizmu wraz ze wskazaniami (patrz objaśnienia wartości zamieszczone w legendzie pod mapą open_in_new) podstawowych objawów fizjologicznych organizmu człowieka i rekomendacje co do zachowania podczas przebywania w terenie;
  - wartości wskaźnika subiektywnego odczucia termicznego (SOT);
  - straty wody z organizmu z podziałem na trzy grupy aktywności: plażowanie i odpoczynek, spacery i biegi;
  - ryzyko odmrożeń, których prognozy podawane są od listopada przez cały okres zimowy.